วัดมงคลวราราม(ข้างน้ำ) เดิมมีชื่อเรียกว่าวัดฝั่งหมิ่น (ภาษาเหนือหมายถึงวัดที่ติดแนวฝั่งน้ำ) เป็นวัดที่เก่าแก่ สันนิษฐานว่า สร้างขึ้นเมื่อปีพ.ศ. 1915 แต่ไม่ปรากฏหลักฐานการก่อตั้งวัดครั้งแรก จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ในชุมชนเล่าสืบต่อ ๆ กันมาว่า ในครั้งแรกวัดได้ก่อตั้งในที่สาธารณะของบ้านกอลาน หมู่ที่ 10 ตำบลลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ตั้งของประปาประจำหมู่บ้าน และพื้นที่บางส่วนนายบุญมี บัวหนา ชาวบ้านหมู่ที่ 4 ตำบลลวงเหนือได้ทำการเช่าพื้นที่กับกรมศาสนา ปัจจุบันพบหลักฐานที่ตั้งวัดเป็นดินเผาหลงเหลืออยู่บ้างบางส่วนแต่มีน้อยมาก เนื่องจากถูกน้ำท่วมหลายครั้งและถูกน้ำท่วมครั้งใหญ่เมื่อปี พ.ศ. 1971 ทำให้สิ่งก่อสร้างและวัตถุต่าง ๆ ได้พังทลายลงบางส่วนถูกฝังอยู่ใต้พื้นดิน พื้นทราย
เจ้าอาวาสในสมัยนั้นจึงได้ทำการก่อสร้างวัดขึ้นมาใหม่บริเวณด้านทิศตะวันตกของหมู่บ้าน ใกล้บริเวณแม่น้ำกวง เป็นพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์มากมีชื่อเรียกว่า “วัดดงขี้เหล็ก” เนื่องจากบริเวณนั้นเป็นบริเวณที่มีการปลูกต้นขี้เหล็กเป็นจำนวนมาก หลังจากก่อตั้งวัดได้ประมาณ 25 ปี ก็เกิดน้ำท่วมครั้งใหญ่ขึ้น เนื่องจากแม่น้ำกวงเป็นแม่น้ำที่รับน้ำจากสายน้ำต่าง ๆ หลายสาย เช่น แม่น้ำแม่ลาว แม่น้ำแม่สาย และลำห้วยต่าง ๆ ทำให้เกิดน้ำท่วมครั้งใหญ่ขึ้น กระแสน้ำได้พัดพาเอาสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดจากการถล่มของภูเขาเข้าท่วมบริเวณวัดจนได้รับความเสียหายอย่างหนัก ไม่สามารถบูรณปฏิสังขรณ์ได้ จึงกลายเป็นสภาพวัดร้างตั้งแต่บัดนั้นมาต่อมาเจ้าอาวาสจึงได้ทำการก่อสร้างวัดขึ้นมาใหม่บนพื้นที่ ที่มีแม่น้ำลำคลองและลำเหมืองล้อมรอบหลายสายจึงได้เรียกชื่อวัดตามสภาพพื้นที่ว่า วัดข้างน้ำ หรือชื่อตามทะเบียนของวัดว่า วัดมงคลวราราม ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
ปัจจุบันวัดมงคลวราราม(ข้างน้ำ) ตั้งอยู่หมู่ที่ 7 ตำบลลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ เป็นวัดราษฏร์สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีพื้นที่ทั้งหมด 5 ไร่ บริเวณวัดโดยรอบมีบรรยากาศร่มรื่นเต็มไปด้วยต้นไม้สีเขียวขจี มีกุฏิเจ้าอาวาส วิหาร ศาลา หอศาลาพระเจ้าทันใจ และพื้นด้านเหนือได้สร้างศูนย์พัฒนาเด็กไทยเทิดไท้องค์ราชัน ปัจจุบันมีเจ้าอาวาสตามลำดับดังนี้
1. พระอธิการวงค์ ปี พ.ศ. 2437-2462
2. เจ้าอธิการคำแสน ไชยยา ปี พ.ศ. 2463-2493
3. พระอธิการอิน ปุญฺญกาโม ปี พ.ศ. 2494-2499
4. พระอธิการดวงตา ปภาวโรฃ ปี พ.ศ. 2500-2504
5. พระอธิการอินสม จนฺทวณฺโณ ปี พ.ศ. 2505-2508
6. พระอธิการประเสริฐ จิตธมฺโม ปี พ.ศ. 2509-2514
7. พระบุญมา ปุญญภาโค ปี พ.ศ. 2515-2518
8. พระบุญธรรม จนฺทโชโต ปี พ.ศ. 2518-2519
9. พระอธิการอินสม เขมาภิรโต ปี พ.ศ. 2520-2533
10. พระสุรพงษ์ พรหมสโร ปี พ.ศ. 2533-2540
11. พระครูสุรินทร์ จนฺทว์โส ปี พ.ศ. 2540-2549
12. พระมหาบุญชู กิตฺติสาโร ปี พ.ศ. 2550-ปัจจุบัน
|